Dwudziesta pierwsza moneta serii przedstawia Augusta II zwanego Mocnym, z dynastii Wettinów, od 1694 r. elektora saskiego (jako Fryderyk August I), w Polsce obranego na króla 27 czerwca i koronowanego 15 września 1697 r. Jako elektor przystąpił w 1700 r. do wojny północnej i w wyniku klęsk w 1706 r. zrzekł się korony na rzecz Stanisława Leszczyńskiego, popieranego przez Szwedów. Po klęsce Karola XII pod Połtawą w 1709 r. powrócił na tron Polski przy poparciu Rosji.

Na rewersie monety widnieje przeniesione z medalu popiersie króla (według obrazu Marcella Bacciarellego) w lewym profilu, w peruce z harcapem, w halsbandzie z małym żabotem spiętym agrafą, w kirysie, we fraku z szamerowanymi wyłogami, z gwiazdą i wstęgą Orderu Orła Białego oraz Orderem Złotego Runa na wstędze.

Na awersie monety czytamy tekst z rewersu medalu (w tłumaczeniu): Wybrany Roku Pańskiego 1697 dnia 27 czerwca, koronowany dnia 15 września. Kamieniec Podolski zdobyty przez Turków odzyskał pokojem karłowickim, wygnany z królestwa przez Karola XII szwedzkiego, powrócił do kraju Roku Pańskiego 1709. Umarł w Warszawie Roku Pańskiego 1733, mając lat 63, w 36 roku panowania, dnia 1 lutego.

Fryderyk August I, syn elektora saskiego Jana Jerzego III i Anny Zofii Oldenburg, urodził się w 1670 r. w Dreźnie. Zdobył wykształcenie dworskie i odbył dwuletnią Grand Tour. Dla objęcia tronu polskiego dokonał konwersji na katolicyzm i przyjął imię August II. Jego żona Krystyna Eberhardyna von Brandenburg-Bayreuth pozostała przy wyznaniu luterańskim i dlatego nie została koronowana. Miał jednego legitymowanego syna Fryderyka Augusta II, późniejszego króla polskiego Augusta III. Hulaszczy tryb życia Augusta II i liczne miłostki (m.in. z hrabiną Cosel) zaowocowały kilkorgiem pozamałżeńskich dzieci. August II był zwolennikiem władzy absolutnej, jaką sprawował w Saksonii, co powodowało silne konflikty z polską szlachtą, zawiązującą antykrólewskie konfederacje. Sojusznika znalazł w carze Piotrze I, który aż do tzw. Sejmu Niemego (1717) utrzymywał w Polsce swe wojska. W Saksonii August II przeprowadził wiele reform politycznych i gospodarczych, natomiast w Polsce trwał kryzys władzy, przez co kraj utracił status silnego państwa.

Król pozostawił po sobie m.in. Pałac Saski w Warszawie, będący częścią założenia urbanistycznego zwanego Osią Saską. Ustanowił Order Orła Białego, do dzisiaj najwyższe polskie odznaczenie. Zmarł w Warszawie w 1733 r. Został pochowany na Wawelu, wnętrzności umieszczono w kościele Kapucynów w Warszawie, zaś serce złożono w kościele katolickim w Dreźnie.

Marta Męclewska

Numizmaty powiązane z artykułem